سبک زندگی منتظرانه تمرین باور به «يَـعْـلَـمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ» است

خبرگزاری شبستان: باید در سبک زندگی به این مبنای قرآن توجه کنیم که خداوند «يَـعْـلَـمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ» است، به این معنا که اموری نامحسوس داریم که با چشم سر دیده نمی شود، و در سبک زندگی منتظرانه از امامی غایب صحبت می کنیم که قابل رویت نیست.

به گزارش خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان، کتاب «سبک زندگی منتظرانه» اخیراً به قلم حجت الاسلام حسن ملایی از سوی انتشارات مرکز تخصصی مهدویت منتشر شده است، این مهم بهانه ای شد تا در سلسله گفت وگوهایی پیرامون مباحث مختلف این نوع از سبک زندگی با مؤلف این کتاب به گفت وگو بپردازیم که بخش اول از چهارمین شماره آن را در ادامه می خوانید:

حجت الاسلام حسن ملایی، مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت و مؤلف کتاب سبک زندگی منتظرانه در گفت وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به اینکه نگرش ها و ارزش های حاکم بر این سبک خاص از زندگی جایگاه و اهمیت بسیار بالایی دارد و به مثابه پی برای ساختمان است، اظهار کرد: در زمینه سبک های زندگی، سوالی مطرح می شود که چگونه وفتی سبک های مختلف زندگی را در کنار یکدیگر قرار می دهیم، با اینکه دارای مشترکاتی هستند اما در نتایج نهایی با اختلاف هایی همراه می شوند؟

وی با اشاره به راه های برداشت صحیح از یک سبک زندگی و نحوه تشخیص صحیح بودن آن، افزود: این راه با اشراف بر نگرش های حاکم بر سبک زندگی ها حاصل می شود زیرا نگرش و ارزش های حاکم، یک سبک زندگی را می سازد و می توان از آن طریق، صحیح بودن آن را شناخت.

ظواهر زندگی، حاصل نگرش ها و بینش های ماست

ملایی با بیان اینکه سبک زندگی را نمی توان جدای از نگرش ها، باورها، بینش ها و جهان بینی ها فرض کرد، گفت: ظواهر زندگی ما که سبک زندگی مجموعه‌ای ای از آن است، حاصل نگرش ها و بینش های ماست و باید در سبک زندگی منتظرانه هم به آنها توجه ویژه کرد.

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه در زمینه نگرش ها که اساس و بنیان این سبک را تشکیل می دهند، می توان بر منابعی همچون قرآن کریم، روایات ائمه اطهار(ع) و روایت مهدوی اتکا کرد، ابراز کرد: این نگرش ها به سه بخش: نگرش های هستی شناسانه، نگرش های الهیاتی و نگرش های انسان شناسانه تقسیم بندی می شود.

وی با بیان اینکه علاوه بر منابع و نگرش های اسلامی در زمینه سبک زندگی منتظرانه، رویکردها، نگاه ها و توجهات خاصی پیرامون انتظار و باور به حضرت(عج) و ظهور ایشان داریم، تصریح کرد: این تقسیم بندی در نگرش ها هم نشأت گرفته از باورهای اسلامی است و به همین جهت تاکید و توجه ویژه ای به مبانی تشکیل دهنده سبک زندگی اسلامی داریم.

ملایی با اشاره به نگرش هستی شناسانه در سبک زندگی منتظرانه افزود: در این نگرش، چند مبنا داریم که خانه و منزل زیبای این سبک زندگی را بر ستون های آن بنا می کنیم که اولین ویژگی آن، نیازمندی و معلول بودن تمام موجودات هستی است.

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه یکی از شاخصه های تفاوت سبک زندگی اسلامی و غربی، نیازمند دانستن یا ندانستن ذاتی کل موجودات هستی است، تاکید کرد: اگر این موجودات را مستقل بدانیم، نوع خاصی از کارکردها را برای آنان تبیین خواهیم کرد اما اگر همه آنها را نیازمند و معلول بدانیم، کارکردهای متفاوتی برای آنها تعریف خواهد شد.

توجه به قوانین هستی لازمه سبک زندگی موفق

وی با اشاره به اینکه در سبک زندگی منتظرانه، معتقدیم، ذات موجودات هستی در تمام موارد از قبیل: وجود، بقاء، بدست آوردن نیازها و … نیازمند هستند، گفت: دومین مبنا در نگرش های هستی شناسانه، قانون مندی است یعنی باید بدانیم، به عنوان یک انسان، زمانی که بنا داریم، سبک زندگی را انتخاب کنیم تا ما را به اهداف خود برساند، باید قانونمند بودن فضای جهان را هم در نظر بگیریم و بدون توجه به این قوانین، نمی توانیم سبک زندگی درستی داشته باشیم. بطور مثال اگر بناست، گندمی هم برداشت شود، قانون طبیعت آن است که ابتدا باید بذر گندم را در زمین کاشت، مراقبت کرد تا در نهایت گندم را برداشت کرد و جز گندم نیز محصولی نخواهد داد.

ملایی با اشاره به اینکه گاهی توقعات و رفتارهایی در زندگی انسان ها، بروز می کند که ناشی از عدم شناخت و توجه به قوانین طبیعت است، ابراز کرد: گاهی در سبک زندگی خود، خلاف جهت این قوانین، حرکت می کنیم و جریمه ها و عواقبی نصیب می شود که به دلیل این بی توجهی هاست.

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه سومین ویژگی در این نگرش، هدفمند بودن تمام هستی و عبث و بیهوده نبودن، است، افزود: این هستی به یک سمت در حرکت است و این جنب و جوش ها و حرکات، همگی برای رسیدن به یک هدف است و حتماً‌ آن حرکت استکمالی است نه سقوط به سمت فساد. از همین مبناست که ما آینده هستی و بشریت را روشن می‌بینیم.

وی با اشاره به اینکه در نظر گرفتن شعور عمومی همه موجودات، چهارمین ویژگی این نگرش است، گفت: بطور مثال معتقدیم در سبک زندگی منتظرانه باید یک خودمراقبتی داشته باشیم زیرا زمین یا دست و پای انسان، در قیامت شهادت خواهند داد، پس باید شعور عمومی را برای همه موجودات در نظر داشت و این مبانی از قرآن استخراج شده است و دلیلی برای آن خودکنترلی هاست.

زندگی موجودات دارای مراتب است

ملایی با اشاره به اینکه توجه به مراتب حیات هستی و زندگی موجودات، پنجمین ویژگی این نگرش است، تصریح کرد: برخی از مراتب حیات در موجوداتی همچون سنگ ها و جمادات کم است و تنها وجود دارند و در برخی دیگر، مرتبه حیات به معنای آن جلوه های خاص زندگی، بیشتر است، مانند گیاهان که علاوه بر وجود، نشر و نمایی نیز دارند و در برخی دیگر، پررنگ تر است مانند حیوانات که علاوه بر ویژگی های قبلی، حرکت هم دارند و در برخی موجودات ناشناخته، مانند فرشتگان نیز این مراتب بیشتر است. اما آنچه مهم است ذکر پاسخ به این سوال است که بدانیم مرتبه حیات و زندگی انسانی چیست؟

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با طرح این سوال که مرتبه حیاتی انسان ها، چگونه است که برای رسیدن به آن، باید سبک زندگی مناسب را طراحی کرد، افزود: باید برای زندگی قائل به مراحلی بود که این ویژگی دیگر این نگرش است یعنی معتقدیم زندگی از دو مرحله دنیا و آخرت است. همچنین موجودات هستی از دو بخش مادی و غیر مادی یا محسوس و نامحسوس و یا طبیعت و ملکوت تشکیل شده است و این نیز یکی از وجه های تمایز این سبک با سبک های زندگی غربی است زیرا آنان اعتقادی به ملکوت و موجودات نامحسوس ندارند و به همین دلیل، زندگی آنها متمرکز برای بدست آوردن جنبه های مادی است.

وی با اشاره به اینکه سبک زندگی منتظرانه قائل به این مبنای اسلامی است که مراحل اصلی در زندگی داریم، افزود: هم اکنون ما در عصر غیبت امام زمان(عج) هستیم و هم اکنون حضرت(عج) را مشاهده نمی کنیم، پس اگر بحث نامحسوس بودن موجودات را در نظر نگیریم، موضوع غیبت ایشان را چگونه توصیف خواهیم کرد؟

اموری غیبی و مشهود در دنیا وجود دارد

ملایی ادامه داد: باید در سبک زندگی این مبنای قرآن را داشته باشیم که خداوند «يَـعْـلَـمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ» و لازمه آن این است که اموری غیبی و مشهود داریم، به این معنا که اموری نامحسوس داریم که با چشم سر دیده نمی شود، بنابراین، در سبک زندگی منتظرانه از امامی غایب صحبت می کنیم که محسوس و قابل مشاهده  حسی نیست.

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به اینکه دومین نگرش در سبک زندگی منتظرانه، نگرش های الهیاتی و توحیدی است، افزود: ممکن است، سوالی مطرح شود که چرا با بحث پیرامون نگرش های هستی شناسانه و پرداخت به همه موجودات، خداوند را جدا مطرح کرده اید که علت آن است، تمام آنچه در هستی وجود دارد یا مخلوق هستند یا خالق که خداوند است و این خالق دارای ویژگی هایی است که در دیگر موجودات وجود ندارد، به همین دلیل و به خاطر اهمیت آن، جدا پرداخته شده است.

توجه ویژه ائمه اطهار(ع) به نگرش های توحیدی

وی با اشاره به اینکه امام زمان(عج) در زمان ظهور و دیگر ائمه اطهار(ع) توجه ویژه ای به این نگرش توحیدی داشته اند، افزود: در آیه 39 سوره مبارکه انفال داریم: «وَ يَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ» یعنی حضرت حجت(عج) بعد از ظهور تمام دین را برای خدا و با محوریت خداوند قرار می دهد، یعنی در مجموعه نظام هستی و با پذیرفتن تمام مطالب قبلی، تمام آن مبانی را باید بر محور خالق هستی، قرار دهیم.

ملایی خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) در همین زمینه فرمود: «زمانی که حضرت قائم(عج) قیام می کند، هیچ سرزمینی باقی نمی ماند، مگر اینکه شهادت «لا إِلَهَ إِلاَّ الله و مُحَمَّداً رَسوُلُ الله» سر خواهد داد و به این معناست که ظهور حضرت مهدی(عج)، براساس یک نگرش توحیدی است و حول محور خالق موجودات می چرخد، پس ما نیز باید سبک زندگی خود را با این محور قرار دهیم زیرا کاملا بر مباحث هستی شناسانه، مبانی الهیاتی استوار است.

ادامه دارد …